کم شنوایی آمیخته + علائم، علت و پیشگیری
کم شنوایی آمیخته یا ترکیبی زمانی رخ میدهد که کمشنوایی انتقالی یا هدایتی همزمان با افت شنوایی حسی عصبی ایجاد شود. درواقع افت شنوایی مختلط ترکیبی از این دو نوع کمشنوایی است. به بیانی دیگر در کاهش شنوایی آمیخته، آسیب گوش خارجی و میانی با آسیب گوش داخلی که شامل حلزون و دهلیز گوش یا اعصاب شنوایی است، همراه میشود. بدین صورت که گوش خارجی و میانی انتقال صدا را به گوش داخلی به درستی انجام نمیدهند و از طرفی دیگر گوش داخلی و اعصاب شنوایی توانایی پردازش صدا برای ارسال به مغز را ندارند.
انواع کمشنوایی آمیخته
انواع کم شنوایی آمیخته در واقع به منظور سهولت تشخیص پزشکی توصیف شدهاند که شامل دستهبندی زیر هستند.
- کم شنوایی آمیخته یک طرفه
زمانی که افت شنوایی ترکیبی فقط در یک گوش اتفاق بیافتد.
- کم شنوایی ترکیبی دو طرفه
هر دو گوش دچار کاهش شنوایی مختلط شدهاند.
- کم شنوایی آمیخته متقارن
شدت افت شنوایی آمیخته در هر دو گوش یکسان است.
- افت شنوایی آمیخته نامتقارن
شدت کاهش شنوایی ترکیبی در هر کدام از گوشها متفاوت است.
- افت شنوایی ترکیبی در فرکانس های مختلف
کاهش شنوایی آمیخته را میتوان در فرکانسهای مختلفی که گوش آسیب دیده است، توصیف کرد. کم شنوایی آمیخته فرکانس بالا یعنی فرد صداهای زیر مانند صدای کودکان و آواز پردندگان را به درستی نمیشنود. در افت شنوایی آمیخته فرکانس پایین فرد در شنیدن صداهای بم مانند صدای رعد و برق و پارس کردن سگها دچار مشکل میشود.
علائم و نشانه های کم شنوایی ترکیبی یا آمیخته
زمانی که کمشنوایی حسی عصبی و انتقالی به صورت همزمان رخ دهند، شنوایی در وضعیت بدتری نسبت به زمانی که فقط یک مشکل وجود دارد، قرار میگیرد. این موضوع ممکن است باعث افزایش شدت علائم کاهش شنوایی ترکیبی شود. علائم کم شنوایی آمیخته شامل موارد زیر هستند.
کاهش حساسیت شنوایی: مشکل در شنیدن صداهای آرام یا احتیاج به بلند کردن بیش از حد صدای لوازم صوتی و تصویری
مشکل در درک گفتار: مشکل در فهمیدن صحبتهای دیگران بهویژه هنگامی که صدای پسزمینه زیاد است یا چند نفر بهطور همزمان درحال صحبت کردن هستند.
وزوز گوش: فرد ممکن است صداهایی مانند سوت، زنگ زدن و … را به صورت متناوب یا دائم در گوش خود بشنود.
احساس درد و فشار در گوش: اگر فردی احساس درد یا پری را در گوش خود دارد، میتواند نشانه مشکلی در گوش میانی یا خارجی باشد.
برای اطلاعات بیشتر راجع به انواع نشانه های کم شنوایی به مقاله علائم کم شنوایی را مطالعه کنید.
علت افت شنوایی آمیخته یا مختلط
هر آن چه باعث ایجاد کمشنوایی حسی عصبی و انتقالی شود، میتواند علت کم شنوایی آمیخته یا ترکیبی باشد. برای مثال ممکن است فردی به علت کار کردن در محیط پر سر و صدا و تجمع مایع در گوش میانی دچار افت شنوایی آمیخته شود. دلایل کمشنوایی حسی عصبی عموماً موارد زیر هستند:
- سن بالا به مرور باعث کاهش شنوایی میشود که به آن پیرگوشی میگویند. میتوان گفت علت اصلی کمشنوایی سن است.
- برخی بیماریها مانند بیماری قلبی، منییر، برخی اختلالات تیروئید و زوال عقل میتوانند باعث وزوز گوش و کاهش شنوایی شوند.
- داروهای اتوتوکسیک مانند آنتیبیوتیکها، داروهای ضد سرطان و داروهای غیرالتهابی میتواند موجب بروز علائم کمشنوایی شود.
- صدای بیش از حد بلند در بلند مدت یا در مواقعی صدای بسیار بلندی که به صورت ناگهانی شنیده شود، میتواند باعث آسیب به سلولهای مویی گوش داخلی شود.
- اختلالهای ژنتیکی
- ضربه به سر و گوش مانند شکستگی جمجمه
- ناهنجاری ساختاری در گوش داخلی
علل کاهش شنوایی انتقالی یا هدایتی میتوانند موارد زیر باشند.
- جرم گوش یا سرومن میتواند گوش را مسدود کرده و از هدایت امواج صوتی جلوگیری کرده و منجر به افت شنوایی شود.
- تجمع مایع در گوش میانی میتواند در اثر آلرژی، انسداد یا عفونت در پشت پرده گوش جمع شده و با ایجاد انسداد در شنوایی اختلال ایجاد میکند.
- عفونت گوش ممکن است باعث التهاب و تجمع ترشحات در گوش میانی شود. عفونتها میتوانند به گوش داخلی نیز آسیب برسانند.
- پارگی پرده گوش
- ناهنجاری ساختاری گوش خارجی یا میانی
عوامل خطر مؤثر در بروز افت شنوایی ترکیبی
فاکتورهای بسیاری میتوانند در به وجود آمدن کم شنوایی آمیخته مؤثر باشند، ازجمله؛
سابقه خانوادگی: برخی افراد به دلیل وجود ژنهایی که از خانواده خود به ارث بردهاند، بیشتر مستعد اختلالات شنوایی هستند.
آلودگی صوتی در محیط کار: در معرض صدای بلند قرار گرفتن به صورت دائم در شغلهایی مانند کار ساخت و ساز و کارخانه امکان ایجاد افت شنوایی آمیخته را به طور معنیداری افزایش میدهد.
تفریحات پر سر و صدا: کنسرتهای موسیقی و استفاده از هدفون با صدای بیش از حد بلند باعث افزایش ابتلا به کاهش شنوایی حسی عصبی میشود.
استعمال دخانیات: افرادی که از محصولات حاوی تنباکو استفاده میکنند، بیشتر در معرض خطر کمشنوایی هستند.
عوارض افت شنوایی آمیخته
کم شنوایی مختلط درمان نشده میتواند منجر به عوارض گوناگونی شود. کمشنوایی که طولانی مدت تحت درمان قرار نگرفته باشد، میتواند بر روی روابط شخصی و کاری اثر گذارد. این عارضه میتواند برقراری ارتباط را چالشزا سازد. نایده گرفتن مشکلات شنوایی و به تأخیر انداختن درمان آن میتواند فرد در معرض خطر افسردگی و کاهش عملکرد شناختی قرار دهد. همچنین زمانی که مغز در مدت زمان طولانی به علت عدم دریافت صداها تحریک نشود، ممکن است به علت مشکل در پردازش اطلاعات شنوایی سختتر با سمعک و درمانهای دیگر تطبیق پیدا کند.
تشخیص کم شنوایی آمیخته
تشخیص افت شنوایی ترکیبی معمولاً توسط متخصص گوش و حلق و بینی یا ادیولوژیست انجام میشود. کم شنوایی آمیخته عموماً با تستهای شنوایی سنجی و معاینه گوشها، بینی، گلو و گردن همراه با بررسی پیشینه بیمار تشخیص داده میشود. شنوایی سنجی معمولاً نوع و درجه کاهش شنوایی را تعیین میکند. معاینات فیزیکی و شرح حال بیمار نیز به پزشک کمک میکند تا علت کمشنوایی را بیابد و در صورت لزوم بیمار را برای آزمایشهای بیشتر به آزمایشگاه مناسب ارجاع دهد.
درمان افت شنوایی ترکیبی یا آمیخته
درمان کم شنوایی آمیخته معمولاً دو بخشی است یا به صورت ترکیبی انجام میشود. افت شنوایی انتقالی یا هدایتی معمولاً با درمان دارویی یا جراحی قابل رفع است. برای مثال جراحی گوش میانی برای اصلاح ساختار گوش انجام میشود. این نوع کمشنوایی در مواردی قابل درمان و بهبود است اما افت شنوایی حسی عصبی معمولاً دائمی است. کاهش شنوایی حسی عصبی نیز معمولاً با سمعک مدیرت میشود. در برخی مواقع ایمپلنتهای شنوایی مانند کاشت حلزون یا نوع خاصی از سمعک برای درمان افت شنوایی ترکیبی نیاز است.
پیشگیری از کم شنوایی آمیخته یا ترکیبی
با وجود این که همه موارد کم شنوایی آمیخته قابل پیشگیری نیستند، اقداماتی هستند که میتوانند خطر ابتلا به این نوع از افت شنوایی را کاهش دهند.
- محافظت از گوشها در برابر نویز و آلودگی صوتی محیط کار با محافظهای گوش مانند ایرپلاگ یا گوشگیر
- محدود کردن قرارگیری در معرض صداهای بلند با کم کردن صدای هوفون و لوازم صوتی و تصویری و استراحت دادن گوش در مواقعی که مدت زمان طولانی در حال گوش کردن به موسیقی یا … هستید.
- حفظ بهداشت گوش و پرهیز از قرار دادن اجسام در مجرای گوش؛ انجام این کار باعث جراحت و افزایش خطر عفونت میشود.
به موقع برای رفع مشکلات گوش خود اقدام کنید. اگر به عفونت گوش مشکوک هستید یا متوجه تغییرات ناگهانی در شنوایی خود شدید، حتماً در اسرع وقت به یک متخصص مراجعه کنید تا از عوارض احتمالی و پیشرفت کاهش شنوایی جلوگیری شود.