نشانه ها و علائم کم شنوایی شامل چه مواردی می شوند؟

علائم اولیه کم شنوایی تدریجی

همان‌طور که ذکر شد علائم کم شنوایی ممکن است به‌راحتی حس نشوند. به‌همین‌دلیل دانستن نشانه‌های اولیه افت شنوایی که ممکن است در فرد بروز کنند، بسیار اهمیت دارد. موارد زیر اولین علائم کاهش شنوایی هستند.

• مشکل در ادامه و دنبال کردن مکالمه
• مفهوم نبودن مکالمات تلفنی
• در هنگام مکالمه به‌نظر می‌رسد که افراد درحال زمزمه کردن و آرام صحبت کردن هستند.
• مشکل در موقعیت‌یابی صدا (تشخیص محلی که صدا از ‌آن‌جا می‌آید.)
• علائم وزوز گوش
• بلند کردن بیش‌از‌حد صدای تلویزیون

علائم کاهش شنوایی در بزرگسالان

علائم کم شنوایی در بزرگسالان با نشانه‌هایی که ذکر کردیم، شروع می‌شوند. موارد دیگری نیز ممکن است خود را برزو دهند، ازجمله؛

• مشکل در شنیدن صداها به صورت شفاف و واضح
• مشکل در شنیدن صداهای فرکانس بالا
• دشوار بودن یادگیری موضوعات جدید
• احساس فشار درگوش
• عدم تعادل
• سرگیجه
• افزایش استرس و افسردگی
• اختلالات شناختی مانند زوال عقل
• بیش‌از‌حد آرام یا بلند صحبت‌کردن
• خستگی ناشی از گوش دادن
• عدم مشارکت در فعالیت‌ها

علائم کم شنوایی در نوزادان

علائم افت شنوایی در نوزادان ممکن است در ماه‌های مختلف، متفاوت باشد. هر نوزادی نیز ممکن است مراحل رشد و یادگیری متفاوتی را تجربه کند. اما یک‌سری سطح عمومی برای رشد نوزادان در این سن وجود دارد. در‌صورتی‌که نوزاد آن را طی نکند ممکن است دچار کاهش شنوایی باشد. علائم کم شنوایی نوزاد در 3 ماه اول موارد زیر است.

• عدم واکنش به صداهای بلند (واکنش شامل حس وحشت و تکان خوردن است)
• زمانی‌که یک صدای آشنا می‌شنوند، آرام نمی‌شوند.
• به صداهای آشنا توجه نمی‌کند.
• برای نشان دادن هرکدام از نیازهای خود، به‌شکل متفاوتی گریه نمی‌کند.
• صداهایی برای نشان‌دادن شادی و لذت از خود تولید نمی‌کند.
• برای بازی کردن صداهای “آاا” و “اووو” تولید نمی‌کند.

علائم افت شنوایی در سه ماهگی تا شش ماهگی شامل موارد زیر هستند:

• با صدازدن از خواب بیدار نمی‌شوند.
• به اسباب بازی‌های صدادار واکنش نشان می‌دهند.
• درصورتی‌که نامشان را صدا کنند یا سروصدایی ایجاد شود، سرشان را برنمی‌گردانند.
• بازی کردن با درآوردن صداهایی که شبیه به گفتار و کلمات هستند، درنوزادان کم‌شنوا دیده نمی‌شود.

نشانه های کم شنوایی در 6 تا 8 ماهگی موارد زیر هستند.

• واکنش نشان ندادن وقتی اسمشان را صدا می‌زنند.
• کلمات رایج مانند “نه” و ” بای بای” را متوجه نمی‌شوند.
• برخی کودکان در این سن شروع به گفتن برخی کلمات مانند “ماما” یا “بابا” می‌کنند که این اتفاق برای کودک مبتلا به کاهش شنوایی رخ نمی‌دهد.

علائم کاهش شنوایی در 8 تا 15 ماهگی:

• کلمات و اصوات آسان را تکرار نمی‌کنند.
• زمانی اسم یک شیء آورده می‌شود، به آن اشاره نمی‌کنند یا آن را در دست خود نمی‌گیرند.
  آموزش‌های ساده را متوجه نمی‌شوند.
• صدای حیواناتی را که می‌شناسند، تقلید نمی‌کنند.
• مامان و بابا را به‌درستی نمی‌گویند.
• برای پیدا کردن صدا نمی‌چرخند.

نشانه های افت شنوایی در 15 تا 18 ماهگی:

• دستورالعمل‌های ساده کلامی را یاد نمی‌گیرند.
• در این سن کودکان معمولاً از حداقل 7 کلمه واقعی استفاده می‌کنند.
• در 18 ماهگی، حدود 25 درصد از صحبت‌های کودک باید قابل فهم باشد.

علائم افت شنوایی در کودکان

از دو سالگی به بعد ممکن است علائم کم شنوایی در هر سنی متفاوت بروز کند، که در ادامه به آن می‌پردازیم.

علائم افت شنوایی در سن دو سالگی:

• در این سن کودکان شروع به ترکیب کلمات می‌کنند و ممکن است جمله‌های دو کلمه‌ای بگویند. اگر کودک دچار افت شنوایی باشد، قادر به این کار نیست.
• بدون نگاه کردن به لب‌های طرف مقابل، نمی‌توانند به چیزی که فرد می‌گوید، اشاره کنند.
  دایره لغات حدود 50 تا 250 کلمه‌ای ندارند.
• در دوسالگی50 تا 75 درصد گفتار کودک باید قابل فهم باشد که در صورت بروز کاهش شنوایی این اتفاق نمی‌افتد.

نشانه های کاهش شنوایی کودکان در سن 3 سالگی:

• با خود یا اسباب‌بازی‌هایش صحبت نمی‌کند.
• در این سن دایره لغات کودکان معمولاً 450 کلمه است که کودکان کم‌شنوا این دایره لغات را ندارند.
• به مکالمه توجهی نشان نمی‌دهند.
• جملات 4 تا 5 کلمه‌ای نمی‌سازند.
• 75 تا 100 درصد از گفتار کودکان در سه سالگی باید قابل تشخیص باشد، اما این‌‌گونه نیست.

علائم کاهش شنوایی در کودکان با سن بیشتر:

• اصرار به نگاه کردن تلویوزیون با صدای بلند
• بی‌توجهی به مکالمات
• مشکلات در یادگیری در مهدکودک و مدرسه
  وقتی صدایشان می‌زنند، واکنش نشان نمی‌دهند.
• کلمات را اشتباه تلفظ می‌کنند.
• بی‌توجه به‌نظر می‌رسند.
• از صدای سوت و زنگ در گوش خود (وزوز گوش) شکایت دارند.

علائم روانی کم شنوایی

کم‌شنوایی باعث چالش در برقراری ارتباط، زندگی روزمره و وضعیت شغلی فرد می‌شود. به‌همین‎علت ممکن است فرد را دچار اختلالات روحی و روانی کند. علائم روانی ناشی از افت شنوایی موارد زیر هستند.

• احساس گیجی و سردرگمی
• ترجیح به تنهایی و ایزوله کردن خود
• افسردگی
• افزایش استرس و اضطراب
• سرگیجه و نداشتن تعادل
• خستگی از مشکلات اجتماعی
• مشکل در برقراری ارتباط در اجتماع

علائم انواع ‌کم شنوایی

افت شنوایی انواع و شکل‌های مختلفی دارد که هرکدام ممکن است با علائم خاصی بروز کنند. در ادامه توضیحاتی در خصوص علائم هر کدام از نوع‌های کم‌شنوایی می‌دهیم تا اگر احساس می‌کنید دچار این عارضه هستید با نشانه‌های آن بیشتر آشنا شوید. توجه کنید که این علائم فقط جهت اطلاع شماست و افراد عادی نمی‌توانند با دانستن یک‌سری علائم نوع افت شنوایی را تشخیص دهند. در‌واقع فقط با معاینه و انجام تست‌های شنوایی‌سنجی توسط افراد متخصص مانند پزشک گوش و حلق و بینی و ادیولوژیست می‌توان کاهش شنوایی را تشخیص داد.

علائم کم شنوایی حسی عصبی

در کم‌شنوایی حس عصبی، زمانی‌که مکالمه بین بیش از دو نفر باشد، فرد برای دنبال کردن مکالمه و شرکت در آن به‌مشکل برمی‌خورد. همچنین این موضوع زمانی که در محیط سروصدا باشد نیز اتفاق می‌افتد. یکی دیگر از نشانه های کم شنوایی حسی عصبی متوجه نشدن مکالمات تلفنی است. در این نوع کم‌شنوایی صداها واضح نیستند و به‌نظر می‌رسد دیگران در‌حال زمزمه کردن هستند. فرد مبتلا به کاهش شنوایی حسی عصبی در شنیدن صداهای زیر مانند صدای کودکان، اکثر زنان و صداهای “س” و “ف” دچار مشکل می‌شود. از دیگر علائم افت شنوایی حسی عصبی می‌توان به وزوز گوش اشاره کرد.

علائم کم شنوایی انتقالی یا هدایتی

فردی‌که دچار افت شنوایی هدایتی یا انتقالی است، صدای گفتار و صداهای دیگر به‌نظرش دور می‌آیند یا آن‌ها را به‌صورت خفه‌شده می‌شنود. علائم کم شنوایی هدایتی شامل درد، احساس فشار در گوش و ترشحات گوش است. همچنین احساس پری در گوش نیز از نشانه‌های این نوع کاهش شنوایی است. فردی‌که دچار کم‌شنوایی انتقالی شده‌است، معمولاً صداها را از حالت معمول کم‌تر می‌شنود، اما این صداها تحریف نمی‌شوند.

علائم افت شنوایی فرکانس بالا

کم‌شنوایی فرکانس بالا یکی از نوع‌های متداول کاهش شنوایی حسی عصبی است. افرادی که علائم پیرگوشی یا افت شنوایی ناشی از سن را تجربه می‌کنند، معمولاً مبتلا به این نوع از افت شنوایی هستند. نشانه های کم شنوایی فرکانس بالا، شامل کاهش در توانایی شنیدن صداهایی از جمله؛ صدای کودکان و برخی از زنان، برخی حروف بدون صدا مانند “س”، “ش”، “ف”، “و” و “پ” که درک بعضی کلمات را برای این افراد سخت می‌کند، سنسور دنده عقب ماشین، صدای تایمر و مایکروویو و آواز و جیک‌جیک پرنده می‌شود.

علائم کم شنوایی ناشی از نویز

افت شنوایی ناشی از نویز Noise-Notch Hearing Loss (NIHL)/ Noise-Induced Hearing Lossمشابه با کم‌شنایی فرکانس بالا است. فرد نمی‌تواند صداهای با فرکانس بالا مانند صدای کودکان را بشنود. یکی از تفاوت‌هایی که علائم کم شنوایی ناشی از نویز با کاهش شنوایی فرکانس بالا دارد، این است که افرادی که دچار این عارضه هستند، می‌توانند صداهای با فرکانس بسیار بالا را مانند صدای پرنده و بوق را بشنوند. این عارضه در اثر نویز ایجاد می‌شود به‌ویژه صدای بلند تیراندازی و افنجار.

علائم کاهش شنوایی در فرکانس میانی یا وسط

کم‌شنوایی فرکانس میانی ‘cookie-bite’ hearing loss (mid-range frequency loss) از افت شنوایی فرکانس بالا کم‌تر رایج است. مهم‌ترین نشانه کم شنوایی فرکانس متوسط این است که فرد در صداهایی که نه بم هستند و نه زیر دچار مشکل شنوایی می‌شود. این صداها در موقعیت‌هایی که در طی روز فرد در آن ممکن است بارها قرار گیرد مانند صحبت با یک دوست یا گوش دادن به موزیک وجود دارند و فرد را دچار چالش می‌کنند.

یکی‌دیگر از علائم کاهش شنوایی فرکانس میانی این است که معمولاً فردی که دچار این عارضه شده، متوجه آن می‌شود که صدای زنگ، آلارم و صداهای مشابه را به‌راحتی می‌شنود اما در شنیدن صداهای معمولی و طبیعی دچار مشکل می‌شود.

علائم کم شنوایی فرکانس پایین

علائم افت شنوایی فرکانس پایین دقیقاً عکس کم‌شنوایی فرکانس بالا است. علائم کاهش شنوایی فرکانس پایین شامل؛ سخت‌تر شنیدن صدای مردان از صدای زنان و کودکان و مشکل در شنیدن مکالمات تلفنی هستند. با‌این‌حال، افرادی‌که دچار این عارضه هستند، در مکالمه رو در رو کم‌تر دچار چالش می‌شوند. یکی دیگر از نشانه های افت شنوایی فرکانس پایین، ناتوانی در شنیدن صداهای محیطی که فرکانس پایینی دارند مانند صدای رعد و برق و بیس در موسیقی است. برخی افراد که دچار این عارضه هستند، ممکن است به‌طور غیرمعمولی نسبت به صداهای فرکانس بالا نیز حساسیت نشان دهند.

علائم افت شنوایی در همه فرکانس ها یا مسطح

کاهش شنوایی انتقالی می‌تواند به‌صورت کم‌شنوایی مسطح (Flat) ظاهر شود. مهم‌ترین نشانه کاهش شنوایی مسطح، خفگی صدا در همه فرکانس‌ها یا گام‌هاست. توجه داشته باشید که افت شنوایی حسی عصبی نیز می‌تواند منجربه کاهش شنوایی در انواع گام‌ها شود.

علائم کم شنوایی ناگهانی

مهم‌ترین نشانه این نوع کم‌شنوایی، کاهش شنوایی ناگهانی قابل‌توجهی است که معمولاً دلیل آن نیز مشخص نیست. این نوع افت شنوایی به‌یک‌باره یا در طی چند روز رخ می‌دهد. یکی دیگر از نشانه‌ های افت شنوایی ناگهانی این است که در بیشتر مواقع در یک گوش تجربه می‌شود. در برخی موارد افراد یک صدای بلند را در گوش خود می‌شنوند و بعد شنواییشان دچار اختلال می‌شود.

فرد معمولاً در گوشی که تحت تأثیر قرار گرفته، احساس پری دارد و این احساس ممکن است با زنگ گوش و سرگیجه همراه باشد. این عارضه ممکن است خودبه‌خود رفع شود یا با درمان‌های پزشکی نتیجه عکس دهد. سرگیجه دورانی نیز از علائم کاهش شنوایی ناگهانی است. کم‌شنوایی ناگهانی می‌تواند انتقالی یا حسی عصبی باشد.

نشانه های کم شنوایی یکطرفه

یکی از علائم کاهش شنوایی یک‌طرفه عدم جهت‌یابی صدا است. تشخیص این‌که صدا از کدام سمت می‌آید، برای افرادی‌که در یک گوش خود دچار کم‌شنوایی شدید یا عمیق هستند، سخت است. همچنین برای این‌ افراد تمرکز بر روی یک منبع صدا در محیط پرسروصدا سخت است. ممکن است تشخیص این‌که یک صدا چقدر بلند است برای فرد مبتلا به افت شنوایی یک‌طرفه سخت باشد؛ زیرا مغز برای تعیین میزان صدا به حس هر دو گوش اتکا می‌کند. یکی دیگر از نشانه های کم شنوایی یک‌طرفه، این است که شنیدن صداهای گام بالا یا زیر برای این افراد دشوارتر است.

علائم افت شنوایی موقت در اثر سر و صدا

مهم‌ترین نشانه کم شنوایی موقت این است که پس از قرارگیری درمعرض صدای بلند به‌وجود می‌آید و معمولاً پس از 48 ساعت رو به بهبودی پیش می‌رود. در حقیقت این عارضه با افت موقت آستانه شنوایی ((temporary threshold shift: TTS همراه است که ممکن است بین چند ساعت تا چند روز طول بکشد تا به حالت طبیعی خود برگردد. همچنین زنگ‌زدن در گوش یا وزوز نیز با این نوع کاهش شنوایی همراه است. بعد از هر بار قرار گرفتن در معرض صدا ممکن است گوش سخت‌تر بهبود پیدا کند.