انواع بیماری های خود ایمنی چگونه در کم شنوایی تاثیر می گذارند؟
سیستم ایمنی بدن انسان، بهطور طبیعی با شناسایی درست عفونتها، به مبارزه با میکروارگانیسمهایی میپردازد که میتوانند انسان را بیمار کنند و توانایی تشخیص میان سلول خارجی و داخلی بدن را دارد. اما در برخی مواقع، سیستم ایمنی به اشتباه بافتهای بدن را خطرناک تشخیص میدهد و با حمله به آنها باعث ایجاد انواع مختلفی از التهابهای مضر میشود که گاهی میتواند بهطور خود به خود و بدون دلیل مشخص و یا گاهی در واکنش به برخی از عفونتها رخ دهد که به آن بیماری خودایمنی گفته میشود. یکی از عوارض بیماری خودایمنی، کم شنوایی است؛ بدین معنا که در اغلب موارد، التهاب مضر ناشی از بیماری خودایمنی، موجب آسیب شنوایی در آناتومی ظریف گوش و یا اختلال در جریان خون به گوش میشود و کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی را ایجاد میکند.
ارتباط بیماری خودایمنی و کم شنوایی چیست؟
بهتر است این را بدانیم که همه اختلالات خودایمنی بر شنوایی تأثیر نمیگذارند و گاهی اندامهای مختلفی را درگیر خود میکنند، اما در اغلب موارد التهاب ناشی از بیماری خودایمنی میتواند موجب کم شنوایی خودایمنی شود. با دانستن اینکه یک اختلال خودایمنی چه نقشی میتواند در کاهش شنوایی داشته باشد، در پیشگیری ازآن اقدام مؤثری انجام داد. اما با توجه به پیچیدگی که در سیستم ایمنی و شنوایی بدن وجود دارد، همیشه این امکان وجود ندارد که بتوان رابطه میان بیماری خود ایمنی و کم شنوایی را فهمید. اختلالات خودایمنی در انسان میتوانند شعله ور شده و سپس بهبود یابند و فرد هیچگاه متوجه ارتباط کم شنوایی خود با آن نشود.
علت کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی
در بیماری خودایمنی، بدن بخشی از گوش داخلی را اضافی درنظر میگیرد و به عنوان بافتی خارجی با آن برخورد میکند، به همین دلیل آنتیبادیهایی را ایجاد میکند که با عنوان آنتیژن-آنتیبادی به گوش داخلی حمله میکنند. ازجمله آثار مخرب این آنتیبادیها، التهاب عروق خونی در گوش و آسیب دیدن بافت گوش داخلی است که به دنبال آن افت شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی در فرد ایجاد میشود.
برای دیگ دلایل کم افت شنوایی مقاله علت کم شنوایی را مطالعه کنید.
انواع کم شنوایی ناشی از انواع بیماری خودایمنی
به طور کلی سه نوع کم شنوایی در افراد وجود دارد. نوع اول با عنوان رسانا، گوش خارجی یا میانی را درگیر میکند. نوع دوم که حسی عصبی است، در گوش داخلی ایجاد میشود و نوع سوم نیز ترکیبی از این دو است. کاهش شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی، از نوع دوم کمشنوایی است و بیماریهای خودایمنی زیادی وجود دارند که میتوانند موجب افت شنوایی شوند، اما شدت این کمشنوایی در انواع مختلف این بیماریها میتواند متفاوت باشد و بسته به بیماری زمینهای که در فرد وجود دارد، ممکن است یک یا هر دو گوش او را درگیر کرده و بهطور ناگهانی و یا آهسته ایجاد شود و فرکانسهای مختلف را تحت تأثیر خود قرار دهد.
بیماری خودایمنی گوش داخلی
بیماری خودایمنی گوش داخلی یا (AIED) به عنوان یک بیماری نادر شناخته شده، نوعی بیماری التهابی گوش داخلی است و زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن سلولهای گوش داخلی را با ویروس یا باکتری اشتباه گرفته و به آنها حمله میکند، درنتیجه شاهد یک افت شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی میشویم.
کم شنوایی ناشی از لوپوس
درافراد مبتلا به بیماری لوپوس در مقایسه با سایر افراد، احتمال بیشتری در پیدایش افت شنوایی وجود دارد. کمشنوایی ناشی از بیماری خودایمنی لوپوس، اغلب از یک گوش قبل از انتشار به گوش دیگر شروع میشود و معمولاً قبل از آنکه به سراغ صداهای فرکانس متوسط و پایین برود، برروی صداهایی با فرکانس بالا تأثیر میگذارد. کم شنوایی ناشی از لوپوس میتواند با علائمی همراه باشد که نشانههایی از آسیب به گوش داخلی است و مهمترین آن، صدای خشخش، زنگ یا وزوز گوش و سرگیجه است.
افت شنوایی ناشی از فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری اسکلتی عضلانی است که با درد مزمن گسترده در نقاط حساس و خاص بدن شناخته میشود و افراد مبتلا به آن در معرض خطر افت شنوایی خودایمنی قرار دارند. دلیل اصلی این بیماری، اختلال درعملکرد ساقه مغز در این بیماران است که ممکن است در پردازش محرکهای شنوایی خلل ایجاد کند. کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی فیبرومیالژیا، ممکن است رسانا (اختلال گوش خارجی یا میانی)، حسی عصبی (اختلال گانگلیون حلزونی یا مارپیچی) یا ترکیبی از آن دو باشد.
کم شنوایی ناشی از بیماری لایم
یکی از علائم غیرمعمول در بیماری لایم، کاهش شنوایی حسی عصبی ناگهانی است که در صورت عدم درمان این بیماری، با کمشنوایی دائمی همراه است. کم شنوایی خودایمنی یک ویژگی پیچیده در بیماری لایم است که تا حدودی با توجه به مرحله بیماری مشخص میشود. کاهش شنوایی حسی عصبی یکطرفه ناگهانی در مرحله انتشار اولیه بیماری لایم رخ میدهد اما کاهش شنوایی حسی عصبی پیشرونده دو طرفه در مرحله آخر این بیماری نشان داده شده است که با اختلالات عصبی در زمینه مننژیت لنفوسیتی مزمن همراه است.
افت شنوایی ناشی از بیماری ام اس
اماس یک اختلال عصبی حرکتی است که با بهبودی و عود پیشرفت میکند. در این بیماری، کاهش شنوایی حسی عصبی بین عود یا بهبودی رخ میدهد که شامل افت شنوایی 30 دسی بل یا بیشتر در حداقل سه فرکانس ادیومتری به هم پیوسته است که در یک دوره از چند ساعت تا 3 روز ایجاد میشود. کم شنوایی خودایمنی ناگهانی میتواند به عنوان اولین علامت اماس باشد یا ممکن است نشان دهنده عود بیماری در بیماران مبتلا به آن محسوب شود. در واقع از دستدادن شنوایی در بیماری اماس ممکن است به دلیل پلاکهایی باشد که بر روی ساقه مغز و در هر ناحیه از ورودی عصب حلزون به ساقه مغز و قشر شنوایی قرار میگیرند.
علائم افت شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی
مهمترین علائمی که در افت شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی میتوان مشاهده نمود، شامل:
- 1- خفه کردن گفتار و صداهای دیگر.
- 2- مشکل در درک کلمات، بهخصوص زمانی که فرد در یک جمعیت یا یک مکان پرسر و صدا قراردارد.
- 3- مشکل در شنیدن حروف الفبا که در این حالت فرد حروف صدادار را نمیتواند بشنود.
- 4- در اغلب موارد، از دیگران میخواهد که آهسته تر، واضح تر و بلندتر صحبت کنند.
- 5- نیاز به بلند کردن صدای تلویزیون یا رادیو دارد.
- 6- صدای زنگ در گوش که به عنوان وزوز گوش شناخته میشود.
تشخیص کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی
اگر به تازگی تشخیص داده شده است که یک اختلال خودایمنی در بدن دارید، به خاطر داشته باشید که شنوایی شما نیز ممکن است تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرد. اگر احساس میکنید که نمیتوانید به خوبی بشنوید، با انجام یک آزمایش ساده شنوایی، متوجه آن خواهید شد. اما اگر تغییرات ناگهانی و یا جدیدی در شنوایی خود احساس میکنید، بهتر است که فوراً به یک پزشک مراجعه و او را مطلع کنید. هر چه سریعتر نسبت به تشخیص کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی اقدام شود و درمان آن به موقع انجام شود، می توان از بسیاری از عوارض ناشی از آن نیز پیشگیری کرد.
درمان کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی
تشخیص زود هنگام بیماری خودایمنی گوش داخلی و آسیبی که به شنوایی فرد وارد شده است، به درمان فوری استروئیدی آن میتواند کمک کند. در این نوع درمان کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی، از داروهای استروئیدی خوراکی مانند پردنیزون، دگزامتازون و یا حتی آلدوسترون استفاده میشود اما استروئیدهای خوراکی میتوانند عوارض جانبی قابل توجهی در برخی افراد ایجاد کنند، به همین دلیل اگر بیمار نمیتواند درمان استروئیدی را تحمل کند، داروهای جایگزینی همچون سیکلوفسفامید، متوترکسات، آزاتیوپرین و ریتوکسیماب با عوارضی کمتر نیز وجود دارد که قابل استفاده هستند. همچنین استفاده از سمعک و یا سایر وسایل کمک شنوایی، روش دیگری است که ممکن است پزشک از آن برای درمان کم شنوایی ناشی از بیماری خودایمنی بیمار کمک بگیرد.