کم شنوایی چگونه می تواند باعث الزایمر شود؟

ارتباط زوال عقل و کم شنوایی

مطالعات زیادی درباره تاثیر کم شنوایی در ابتلا به آلزایمر نشان می‌دهند که بین کم‌شنوایی درمان نشده، بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل ارتباطی وجود دارد، به این معنی که احتمال ابتلا به مشکلات شناختی در افراد مبتلا به کم‌شنوایی بیشتر از افرادی است که کم‌شنوایی ندارند. برای مثال، یک مطالعه در دانشگاه جانز هاپکینز نشان داده است که کاهش شنوایی خفیف خطر زوال عقل را دو برابر می‌کند. از دست دادن شنوایی در حد متوسط خطر را سه برابر می‌کند و افرادی که دچار نارسایی شنوایی شدید هستند پنج برابر بیشتر در معرض ریسک ابتلا به زوال عقل هستند.

آخرین تحقیقات نیز نه تنها حاکی از ارتباط کم شنوایی و آلزایمر است، بلکه دانشمندان را به این باور رسانده است که کاهش شنوایی ممکن است یکی از دلایل زوال عقل باشد.

بر اساس این تحقیقات، کم‌شنوایی را به عنوان یکی از عوامل خطرساز ابتلا به آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل می‌شناسند. با این وجود، ارتباط کم شنوایی و آلزایمر به طور دقیق توضیح داده نشده است. وقتی می‌گوییم بین افت ‌شنوایی و آلزایمر ارتباطی وجود دارد به این معنا نیست که زوال عقل ناشی از کم شنوایی است یا هر فرد مبتلا به کم‌شنوایی به آلزایمر مبتلا خواهد شد. ارتباطی که تحقیقات نشان داده‌اند صرفا به این معناست که وقتی شخصی دچار کم‌شنوایی باشد ریسک او برای ابتلا به آلزایمر یا دیگر انواع بیماری‌های زوال عقل بیشتر است.

تغییر توانایی مغز به علت کم شنوایی

شنوایی یکی از اجزاء اصلی توانایی ما برای برقراری ارتباط با بقیه جهان است. صدا قدرت تحریک مغز را دارد، به همین دلیل است که کم‌شنوایی این پتانسیل را دارد که تأثیر عمیقی بر سلامتی افراد، به ویژه سالمندان داشته باشد. زوال عقل و آلزایمر از جمله مشکلاتی هستند که می‌توانند گریبانگیر افراد دچار افت شنوایی شوند. با این حال، مشخص نیست که آیا زوال عقل ناشی از کم شنوایی است یا نه.

تاثیر کم شنوایی در ابتلا به آلزایمر احتمالاً ناشی از تغییری است که در توانایی‌های مغز ایجاد می‌کند. وقتی با کسی ارتباط برقرار می‌کنید، مغز شما صداهای دریافتی را پردازش می‌کند تا بتوانید چیزی را که می‌شنوید درک کنید. با این وجود، اگر نتوانید به وضوح بشنوید، مناطقی از مغز شما که به درک صداها و گفتار کمک می‌کنند باید برای پردازش و فهمیدن صداها بیشتر کار کنند. این تلاش و تقلای اضافی ممکن است منجر به تغییراتی در مغز شود.

یک توضیح دیگر درباره تغییر مغز در اثر افت ‌شنوایی این است که وقتی یکی از اعضای بدن مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، آن عضو تحلیل می‌رود. در افراد مبتلا به کم‌شنوایی، برخی از قسمت‌های مغز که مسئول پاسخ به شنوایی هستند، کوچک می‌شوند زیرا حجم اطلاعات ارسالی به آن بخش‌ها کاهش می‌یابد. این انقباض مغز ناشی از فعالیت شنوایی کم باعث از دست دادن بافت و تغییر در ساختار مغز می‌‌شود. برای مثال، در افراد مبتلا به کم‌شنوایی ماده خاکستری کمتری در نواحی مربوط به شنوایی مغز دیده می‌شود. این اثرات می‌توانند ارتباط کم شنوایی و آلزایمر را توضیح دهند.

چگونه کم شنوایی بر ابتلا به آلزایمر اثر می‌گذارد؟

نظریه‌های متفاوتی در مورد ارتباط کم شنوایی و آلزایمر وجود دارد. یک تئوری این است که از دست دادن شنوایی مغز را وادار می‌کند که سخت‌تر کار کند و برای شنیدن به خود فشار بیاورد تا کلماتی را که نشنیده است حدس بزند. این «گوش دادن پرتقلا» حجم کار مغز را بیشتر می‌کند که باعث می‌شود مغز توان کمتری برای فعالیت‌های دیگری مانند یادگیری و به خاطر سپردن داشته باشد. از طرف دیگر، افزایش تقلا برای گوش دادن می‌تواند باعث خستگی شنوایی و اضافه‌بار شناختی شود که ممکن است ریسک ابتلا به زوال عقل را بیشتر کند.

نظریه دیگر درباره تاثیر کم شنوایی در ابتلا به آلزایمر با تعاملات اجتماعی ارتباط دارد. کم‌شنوایی می‌تواند منجر به محرومیت حسی، به ویژه در حوزه شنوایی شود. افرادی که مشکلات شنوایی دارند ممکن است بیشتر از موقعیت‌های اجتماعی کناره‌گیری کنند و به مرور زمان منزوی‌تر شوند، اما تعاملاتی مثل مشارکت در گفتگوها، گوش دادن به موسیقی و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی که شامل پردازش شنوایی است برای حفظ عملکرد شناختی و تحریک فکر و ذهن بسیار مهم هستند. به زبان ساده، اگر خیلی خوب نشنوید، ممکن است زیاد بیرون نروید و در نتیجه مغز شما فعالیت کمتری خواهد داشت. فعالیت مغزی کم‌تر باعث کوچک شدن سریع‌تر مغز می‌شود که شرایط زوال عقل ناشی از کم شنوایی را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، انزوای اجتماعی و افسردگی هر دو از عوامل خطرساز زوال عقل شمرده می‌شوند.

با این حال، مشخص نیست که آیا تقلای مداوم برای شنیدن است که بر ذخایر شناختی فرد کم‌شنوا تأثیر می‌گذارد، آیا زوال شناختی نتیجه افسردگی و انزوای اجتماعی همراه با کاهش شدید شنوایی است یا این که کاهش همزمان قدرت شنوایی و زوال عقل هر دو بازتاب یک سیستم عصبی پیر است. ممکن است همه این عوامل تا حدی در ارتباط کم شنوایی و آلزایمر نقش داشته باشند.

آلزایمر و کم شنوایی در سالمندان

افت شنوایی یک بیماری شایع در میان سالمندان است. حدود یک سوم از جمعیت بالای 65 سال جهان دچار کم‌شنوایی هستند. از سوی دیگر، برخی از عوامل خطرساز ابتلا به بیماری آلزایمر و کم‌شنوایی مشترک هستند. هر دو بیماری در افراد مسن‌تر شایع‌تر است و برخی عوامل ژنتیکی ممکن است در ایجاد آن‌ها نقش داشته باشند. تحقیقات همچنین نشان داده‌اند که ارتباط آماری قابل اتکایی بین کم‌شنوایی و بروز آلزایمر وجود دارد. شایان ذکر است که کم‌شنوایی می‌تواند یکی از علائم بیماری آلزایمر نیز باشد، اما تعیین اینکه آلزایمر کم‌شنوایی را ایجاد کرده یا زوال عقل ناشی از کم شنوایی است، دشوار است.

توجه داشته که با وجود تأیید ارتباط کم شنوایی و آلزایمر در تعداد زیادی از تحقیقات، همه سالمندان مبتلا به کم‌شنوایی به بیماری آلزایمر یا دیگر اشکال زوال عقل مبتلا نمی‌شوند.

تاثیر وزوز گوش در بیماری آلزایمر

علاوه بر تاثیر کم شنوایی در ابتلا به آلزایمر، وزوز گوش نیز نگرانی دیگری است که در ارتباط با مشکلات شنوایی و زوال عقل مطرح می‌شود. وزوز گوش به عنوان یک علامت «نرم» بیماری‌های تخریب کننده عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون شناسایی شده است. همچنین، تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به وزوز گوش ریسک بالاتری برای ابتلا به آلزایمر و پارکینسون دارند. افراد مبتلا به این بیماری شایع صداهایی را می‌شنوند که منبع خارجی ندارد. اغلب از این صداها به عنوان «زنگ گوش» یاد می‌شود، اما می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله فش فش، سوت و صدای هیس باشد.

وزوز گوش می‌تواند باعث توجه بیشتر مغز شود که شاید فکر کنید چیز خوبی است، اما توجه بیشتر مغز در دراز مدت می‌تواند تأثیری منفی بر مغز بگذارد. وزوز گوش به دو شبکه در مغز مرتبط است: «شبکه حواس پشتی» که محرک‌هایی مانند لمس و صدا را تشخیص می‌دهد و «شبکه حالت پیش‌فرض» که بر فعالیت‌ها در حین آرامش و استراحت نظارت می‌کند. وقتی چیزی توجه شخص را به خود جلب می‌کند، شبکه توجه پشتی فعال می‌شود. اما در برخی موارد، شبکه حالت پیش‌فرض شروع به کار می‌کند و به فرد اجازه می‌دهد استراحت کند و از این طریق از خستگی ذهنی جلوگیری می‌کند.

در فردی که وزوز گوش دارد، مغز بیشتر روی صدای زنگ یا وزوز تمرکز می‌کند و این، از رفتن آن به حالت پیش فرض جلوگیری می‌کند. مغز همیشه حواسش جمع است که منجر به خستگی ذهنی می‌شود زیرا مغز طوری طراحی نشده است که همیشه متمرکز باشد و به زمان کافی برای استراحت نیاز دارد. با این حال، وزوز مزمن باعث می‌شود که در هر لحظه بیداری روی صدای وزوز تمرکز کند و قادر به استراحت کامل نباشد.

آیا استفاده از سمک در پیشگیری از بیماری آلزایمر تاثیرگذار است؟

همان طور که گفتیم ارتباط کم شنوایی و آلزایمر به طور دقیق مشخص نیست و هنوز نمی‌دانیم که آیا زوال عقل ناشی از کم شنوایی است یا نه. با این وجود، پژوهش‌ها نشان داده است که مداخله شنوایی شامل استفاده از سمعک بر جلوگیری از زوال عقل تأثیر دارد. برای مثال، یک مطالعه بسیار وسیع نشان داد که سمعک شروع اختلال شناختی و زوال عقل، افسردگی، انزوای اجتماعی و زمین خوردن را به تأخیر می‌اندازد. سمعک می‌تواند به بازیابی عملکرد ارتباطی و بهبود حافظه شنوایی و مهارت ارتباطی افراد کمک کند.

به دلیل تاثیر کم شنوایی در ابتلا به آلزایمر کارشناسان به شدت توصیه می‌کنند که همه بزرگسالان مبتلا به افت شنوایی به پزشک مراجعه کرده و آزمایش و درمان شوند. هر چه زودتر کم‌شنوایی خود را با سمعک درمان کنید، برای مغز و حافظه شما بهتر خواهد بود.

بهترین نوع سمعک برای فرد مبتلا به آلزایمر

با وجود ارتباط کم شنوایی و آلزایمر، هرگز نباید کم‌شنوایی را در افرا مبتلا به زوال عقل و آلزایمر نادیده گرفت، زیرا ممکن است علائم زوال عقل را تشدید کند، سرگردانی و گیج شدن آنها را افزایش دهد و محیط اطراف را برای آنها کمتر ایمن کند (مثلا آنها نمی‌توانند صدای شیر آب را بشنوند). اگر فردی در مراحل ابتدایی یا زوال عقل خفیف است، باید بهترین سمعک در دسترس را تهیه کند.

هیچ محصول کمک شنوایی به طور خاص برای بیماران زوال عقل ساخته نشده است، اما سمعک‌های زیادی در بازار وجود دارد که به این افراد کمک می‌کنند. با این حال، اکثر سمعک‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که ظریف باشند و دیده نشوند، بنابراین ممکن است برای بیمار مبتلا به زوال عقل بسیار کوچک باشند و به راحتی آن‌ها را گم کنند. همچنین، باتری سمعک‌های کوچک زودتر تمام می‌شود که تعویض مداوم آن‌ها می‌تواند برای بیماران آلزایمر دشوار باشد. به همین دلیل در برخی موارد، استفاده از دستگاه‌های کمک شنوایی به جای سمعک ممکن است گزینه بهتری باشد.

اگر از فرد کم‌شنوا با بیماری آلزایمر یا زوال عقل مراقبت می‌کنید، بهترین کار این است که برای پیدا کردن سمعک مناسب به متخصص شنوایی مراجعه کنید. این متخصصان جدیدترین محصولات را می‌شناسند. همچنین، ‌شما می‌توانید در مورد نیازهای خاص، عادات و توانایی‌های خود با متخصص شنوایی صحبت کنید. توصیه می‌شود سمعکی با برند معتبر خریداری کنید. اما اگر توانایی مالی ندارید، باز هم یک سمعک ارزان‌تر تهیه کنید. بر اساس تحقیقات انجام شده در مورد ارتباط کم شنوایی و آلزایمر، هر وسیله‌ای که کمک کند افراد مبتلا به آلزایمر و کم‌شنوایی بهتر با دیگران ارتباط برقرار کنند، خطر پیشرفت زوال عقل را کاهش می‌دهد.