زونای گوش چیست و چه عوارضی می تواند داشته باشد؟

زونای گوش، به نام علمی “لابیرنتیت”، یک بیماری التهابی است که از طریق عفونت گوش و یا بیماری‌های دیگر مانند اختلالات خونی یا بیماری‌های ایمنی بدن ایجاد می‌شود. این بیماری باعث تورم و التهاب لابیرنت (یکی از بخش‌های داخلی گوش) می‌شود که در نتیجه منجر به اختلال در تعادل و شنوایی می‌گردد.

لابیرنتیت می‌تواند علائم بسیار متنوعی ایجاد کند. برخی از افراد ممکن است تنها علائم خفیفی مانند سرگیجه یا مشکلات در تعادل داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تجربه‌های بیشتری از ناراحتی و مشکلات شدیدتر در تعادل و شنوایی داشته باشند. برخی از علائم رایج شامل سردرد، تهوع، استفراغ، بی‌حالی، تعادل ضعیف، کاهش شنوایی، و تنیتوس (سرفها) می‌شود.

لابیرنتیت می‌تواند به صورت حاد یا مزمن باشد. لابیرنتیت حاد معمولاً به‌دلیل عفونت باکتریایی یا ویروسی اتفاق می‌افتد و نیاز به درمان فوری دارد. لابیرنتیت مزمن ممکن است ناشی از بیماری‌های مزمن، از جمله بیماری‌های ایمنی بدن باشد و ممکن است نیاز به مداومت در درمان داشته باشد.

فهم بهتر این بیماری و علائم آن می‌تواند به افراد کمک کند تا بتوانند با مشکلات احتمالی شنوایی و تعادل خود بهتر مقابله کنند. هدف از این مقاله ارائه یک نگاه جامع به زونای گوش، علائم آن، و چگونگی تشخیص و درمان آن است.

علائم زونای گوش:

زونای گوش یا لابیرنتیت علائم متعددی می‌تواند ایجاد کند که شدت و مدت زمان آن‌ها می‌تواند بستگی به شدت و نوع عفونت داشته باشد. در زیر علائمی که معمولاً با این بیماری همراه هستند را می‌بینید:

سرگیجه

این علامت اغلب همراه با احساس نامعلومی است که ممکن است باعث شود فرد احساس کند دارد چرخیده یا حرکت می‌کند، در حالی که در واقع ایستاده است.

تهوع و استفراغ

این علائم می‌تواند ناشی از سرگیجه شدید باشد.

مشکلات در تعادل

فرد ممکن است دچار عدم تعادل و مشکلات در راه رفتن شود.

کاهش شنوایی

کاهش در توانایی شنیدن در یک یا هر دو گوش، گاهی اوقات موقت است ولی گاهی می‌تواند بلند مدت یا دائمی باشد.

تنیتوس

این علامت به صداهای غیرطبیعی در گوش اشاره دارد که ممکن است به صورت زمزمه، صدای زنگ زدن، یا وزوز بیان شود و معمولاً در سکوت شبیده می‌شود.

سردرد

برخی از افراد ممکن است تجربه سردرد داشته باشند.

بی‌حالی

کلی بی‌حالی و عدم توانایی انجام کارهای روزمره نیز می‌تواند یکی از علائم باشد.

علائم زونای گوش می‌توانند متغیر باشند و بستگی به عوامل مختلفی از جمله شدت عفونت، سن، وضعیت سلامت کلی فرد و غیره دارد.

شروع زونای گوش در چه کسانی بیشتر میباشد؟

زونای گوش یا لابیرنتیت می‌تواند در هر سنی رخ دهد ولی برخی از عوامل ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. مثلا:

سن: اگرچه زونای گوش در هر سنی می‌تواند رخ دهد، اما ممکن است در برخی از سنین خاص، مانند سالمندی، احتمال ابتلا بیشتر باشد. این ممکن است به خاطر کاهش سیستم ایمنی یا سایر شرایط پزشکی مرتبط با سن باشد.

سابقه عفونت‌های گوش: افرادی که قبلاً عفونت‌های گوش داشته‌اند، احتمالاً بیشتر در معرض خطر ابتلا به لابیرنتیت هستند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کسانی که در حال درمان برای HIV یا سرطان هستند، یا کسانی که داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها را مصرف می‌کنند که سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند، ممکن است بیشتر در معرض خطر زونای گوش باشند.

بیماری‌های پیش بینی شده: بیماری‌هایی مانند دیابت، بیماری‌های کلیه، یا بیماری‌های ایمنی بدن می‌توانند احتمال ابتلا به زونای گوش را افزایش دهند.

مصرف الکل یا دخانیات: مصرف بیش از حد الکل یا دخانیات می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و احتمال ابتلا به عفونت‌ها، از جمله زونای گوش، را افزایش دهد.

به طور کلی، هر کسی ممکن است به زونای گوش مبتلا شود، اما برخی از افراد بیشتر در معرض خطر هستند. درمان سریع و مناسب می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.

آیا افرادی که به آبله مرغان مبتلا شده اند ممکن است دچار زونای گوشی شوند؟

بله، ویروس آبله مرغان، که به نام علمی Varicella zoster virus شناخته می‌شود، می‌تواند زونای گوشی را نیز ایجاد کند. این ویروس، پس از آنکه علائم اولیه آبله مرغان چون خارش و بلبله‌های پوستی بهبود یافته‌اند، می‌تواند در گانگلیون‌های عصبی بدن در خواب بماند. سال‌ها یا حتی دهه‌ها بعد، این ویروس ممکن است دوباره فعال شده و بیماری هرپس زوستر یا “سنگین سوخته” را ایجاد کند، که یکی از علائم آن ممکن است شامل زونای گوشی باشد.

این شرایط، که به نام “لابیرنتیت زوستری” شناخته می‌شود، می‌تواند سرگیجه شدید، کاهش شنوایی، و گاهی اوقات صداهای داخل گوش (تنیتوس) را ایجاد کند. لابیرنتیت زوستری می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما اغلب در بزرگسالان میانسال یا سالمند تر مشاهده می‌شود. درمان معمولاً شامل داروهای ضد ویروس و کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب و تورم است.

آیا زونا گوش مسری می باشد ؟

زونای گوش یا لابیرنتیت خود به طور مستقیم مسری نیست. این بیماری ناشی از التهاب در لابیرنت، یکی از بخش‌های داخلی گوش می‌شود. ویروس‌ها یا باکتری‌هایی که باعث ایجاد زونای گوش می‌شوند، می‌توانند مسری باشند. به عنوان مثال، ویروسی که باعث آبله مرغان می‌شود و ممکن است بعداً زونای گوشی ایجاد کند، می‌تواند از فرد به فرد منتقل شود. با این حال، اگر شخصی به زونای گوش مبتلا شده باشد، خود بیماری زونا به دیگران منتقل نمی‌شود.

به طور کلی، بهتر است که همیشه در مورد بهداشت شخصی و خودمراقبتی مراقب باشیم، به خصوص در زمان بروز بیماری‌های مسری. این کار به جلوگیری از انتقال باکتری‌ها و ویروس‌ها کمک می‌کند.

تشخیص زونای گوش

تشخیص زونای گوش یا لابیرنتیت معمولاً بر اساس علائم بالینی و تست‌های فیزیکی انجام می‌شود. برخی از این مراحل شامل موارد زیر می‌شود:

سابقه‌ی پزشکی و بررسی علائم: پزشک شما از شما در مورد علائمی که تجربه می‌کنید، سابقه پزشکی شما، و اگر در گذشته به آبله مرغان مبتلا شده‌اید یا خیر، سوال خواهد کرد.

آزمایش فیزیکی: پزشک ممکن است گوش شما را با استفاده از یک ابزار به نام اتوسکوپ بررسی کند تا ببیند آیا عفونت یا التهابی وجود دارد یا خیر.

آزمایش‌های شنوایی: این آزمایش‌ها می‌توانند کمک کنند تا پزشک بفهمد که آیا شنوایی شما تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر.

آزمون‌های تعادل: آزمون‌های تعادل می‌توانند کمک کنند تا پزشک بفهمد که آیا تعادل شما تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر.

تصویربرداری: در برخی موارد، پزشک ممکن است از تصویربرداری مغناطیسی (MRI) یا کامپیوتر توموگرافی (CT scan) استفاده کند تا تصاویر دقیقی از گوش داخلی و مغز شما بگیرد.

آزمایشات آزمایشگاهی: در برخی موارد، پزشک ممکن است نمونه از مایع گوش یا خون شما را برای آزمایش بگیرد تا ببیند آیا عفونت وجود دارد یا خیر.

تشخیص دقیق زونای گوش اهمیت زیادی دارد زیرا درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از عوارض جدی کمک کند.

درمان زونای گوش

درمان زونای گوش یا لابیرنتیت بستگی به علت آن، شدت علائم و سلامت کلی فرد دارد. در برخی از موارد، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروهای ضد ویروس و ضدباکتری

 اگر زونای گوش شما ناشی از یک عفونت ویروسی یا باکتریایی است، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروس یا ضد باکتری تجویز کند.

داروهای کورتیکواستروئید

این داروها می‌توانند به کاهش التهاب و تورم کمک کنند و علائم را تسکین دهند.

داروهای مدرج کننده آرامش

برای کنترل سرگیجه و استفراغ، داروهایی مثل مکلیزین یا دیازپام ممکن است تجویز شوند.

تراپی فیزیکی

در برخی موارد، درمان فیزیکی ممکن است کمک کند به بهبود تعادل و کاهش سرگیجه.

جراحی

در موارد نادر، اگر علائم شما بهبود نیافته یا اگر شنوایی شما تحت تاثیر قرار گرفته باشد، ممکن است جراحی لازم باشد.

در برخی موارد، زونای گوش می‌تواند خود به خود برطرف شود، اما معمولاً نیاز به درمان دارد تا علائم را کنترل کند و جلوگیری از عوارض جدی کند.

عوارض زونای گوش

زونای گوش می‌تواند برخی از عوارض جدی را به همراه داشته باشد اگر به درستی درمان نشود. عوارض ممکن شامل موارد زیر باشد:

کاهش یا از دست دادن شنوایی

در برخی موارد، زونای گوش می‌تواند منجر به کاهش شدید یا دائمی شنوایی شود.

تنیتوس

تنیتوس، یا صدا در گوش، ممکن است در اثر زونای گوش بروز کند و در برخی موارد ممکن است دائمی شود.

سرگیجه و مشکلات تعادل

این مشکلات ممکن است بعد از بروز زونای گوش دوام یابند. این می‌تواند بر روی کیفیت زندگی فرد تاثیر گذاشته و باعث مشکلات مربوط به حرکت یا راه رفتن شود.

فلج صورت

در برخی موارد، زونای گوش می‌تواند باعث فلج عصب صورت شود، که ممکن است باعث تغییرات در ظاهر صورت و توانایی انجام برخی از حرکات صورتی مانند لبخند زدن یا چشمک زدن شود.

عوارض عصبی دیگر

در موارد نادر، زونای گوش می‌تواند باعث بروز عوارض عصبی دیگر شود، از جمله مشکلات در بلعیدن، تغییر در چشایی، یا اختلالات در حرکت چشم.

این عوارض می‌توانند موقتی یا دائمی باشند، بسته به شدت بیماری و میزان وقتی که برای درمان گذاشته شده است. با هر گونه علامت یا علائم زونای گوش، مهم است که فوراً با پزشک مشورت کنید.