وستیبولار گوش، بخشی از سیستم گوش داخلی است که در تعادل بدن نقش دارد. این سیستم وستیبولار، که در دو طرف سر قرار دارد، شامل دو بخش اصلی است: نیمکره‌های وستیبولار و قنات‌های شناور.

نیمکره‌های وستیبولار، اطلاعاتی در مورد موقعیت سر نسبت به جاذبه زمین را ارائه می‌دهند. آن‌ها با استفاده از سنجش تغییرات در جاذبه و حرکت سر، می‌توانند به فرد کمک کنند تا درکی از جهت افقی یا عمودی خود داشته باشد.

قنات‌های شناور، سه قناته مدور است که به سنجش تغییرات در حرکت سر کمک می‌کنند. آن‌ها با تشخیص سرعت و جهت چرخش سر، می‌توانند به فرد کمک کنند تا احساس حرکت و تعادل را حفظ کند.

اگر این سیستم وستیبولار به درستی کار نکند، ممکن است افراد دچار اختلالات تعادلی شوند که می‌تواند علائمی مانند سرگیجه، تهوع، و عدم قدرت تعادل را ایجاد کند. درمان این مشکلات ممکن است شامل رژیم درمانی، مداخلات جراحی، یا مدیریت علائم با داروهای مختلف باشد.

در ادامه به شرح کامل تری از آن خواهیم پرداخت.

چه عواملی سبب اختلال وستیبولار در انسان می شود؟

می توان گفت که وستیبولار در گوش، در واقع اختلالی در شنوایی می باشد که با وجود نشانه هایی می توان به وجود آن پی برد. باید گفت که سیستم وستیبولار در بدن انسان می تواند مورد تغییراتی قرار گیرد و این تغییرات در نهایت سبب اختلال وستیبولار شود که این وجود آن می تواند برای افراد دردسر ساز شود و سلامت آنها را تحت تاثیر قرار دهد، عواملی که می تواند این سیستم را دستخوش تغییر نماید و سلامت افراد را مورد تهدید قرار دهد به شرح زیر می باشد:

افزایش سن
وجود برخی از بیماری ها
در معرض برخی از صدمات قرار گرفتن (علل الخصوص صدماتی که بر سر فرد در حادثه ای وارد شده است)

نشانه های اختلالات مرتبط با وستیبولار کدام اند

برای پاسخ به این سوال که در افراد، نشانه های اصلی وستیبولار چیست، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سرگیجه
عدم تعادل
اختلال در بینایی
بروز تغییراتی در میزان شنوایی
وجود تغییراتی در حالات روحی فرد
و نشان های دیگر که در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد

آیا مبتلا شدن به اختلالات وستیبولار در تمامی افراد تنها یا یک نوع از علائم ابتلا خود را نشان می دهد ؟

متاسفانه باید گفت که در برخی از افراد وجود چندین علائم به هنگام دچار شدن به این سندرم مشاهده می شود در نتیجه نمی توان گفت که این سندرم فقط یکی از علائم را برای فرد به همراه خواهد داشت گاهی فرد مادامی که از سرگیجه های پی در پی کلافه شده است اختلالاتی ناخوشایند در شنوایی و یا میزان شنوایی تجربه می کند که نیاز است به سرعت به پزشک مراجعه کرده و علائم خود را با پزشک در میان گذارد تا بتوان متوجه شد که دلیل اصلی اختلال شنوایی چیست و چه عواملی سبب سرگیجه برای آن فرد شده است .

آیا میزان علائم موجود در سندروم وستیبولار در تمامی افراد یکسان است؟

نه، میزان علائم سندروم وستیبولار در افراد مختلف می‌تواند بسیار متغیر باشد. برخی افراد ممکن است تنها علائم خفیفی را تجربه کنند، در حالی که دیگران ممکن است علائم شدیدتر و مزاحم‌تری داشته باشند. بعضی از افراد ممکن است علائم متناوب داشته باشند، در حالی که برای دیگران، علائم ممکن است به طور مداوم حاضر باشند.

علائم شایع سندروم وستیبولار شامل سرگیجه، تهوع، استفراغ، تعادل ضعیف، و در برخی موارد، شنوایی ضعیف می‌باشد. این علائم ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرند، از جمله وضعیت بدن، حرکت سر، یا تغییرات در فشار هوا.

درمان سندروم وستیبولار به نوع و شدت علائم، سن و سلامت عمومی فرد، و عوامل دیگری مانند تحمل فرد به داروهای مختلف بستگی دارد. روش‌های درمانی ممکن است شامل داروها، تغییرات در سبک زندگی، تمرینات تعادلی، یا در موارد شدید، جراحی باشد. به همین دلیل، اگر شما یا کسی که شما می‌شناسید علائم سندروم وستیبولار را تجربه می‌کند، مهم است که با یک پزشک مشورت کنید.

منظور از تجربه نمودن حالات روحی متفاوت در سندروم وستیبولار چیست؟

این اختلال می تواند بر حالات روحی فرد نیز تاثیرگذار باشد و شدت این تاثیرپذیری می تواند در هر فردی به نسبت فرد دیگر متفاوت باشد. فردی که دچار این سندرم شده است ممکن است علاوه بر علائمی که سلامت جسمانی وی را تحت شعاع قرار داده است دچار استرس، تنبلی، حس نیاز به جلب توجه و بی احتیاطی شود. می دانیم که اختلالات روحی بر زندگی فردی افراد تاثیر گذار است و این اختلالات ناشی از سندروم وستیبولار از این قاعده مثتثنی نیستند. در بعضی از موارد برای این افراد بلند شدن از خواب در هنگام صبح بعد از خواب و استراحت شبانه بسیار سخت و دشوار خواهد بود.

تغییرات شنوایی به هنگام مواجه با سندرم وستیبولار چگونه خواهد بود

به طور معمول اگر این سندروم علائمی مرتبط به شنوایی داشته باشد این نشانه ها به صورت زیر دسته بندی می شوند که در مبحث وستیبولار چیست نیاز است تا آنها را برشماریم.

وزوز گوش ( شنیدن صداهایی از قبیل زنگ و بوق و …)
کاهش شنوایی و تحریف و نوسانات شنوایی ( به میزان های مختلف که در هر فرد می تواند متفاوت باشد)
شنیدن صداهای بلند در فرد سبب ایجاد حس سرگیجه و برهم خوردن تعادل شود
حساس شدن فرد به نسبت صداهای بلند و یا محیط هایی که در آن صداهای بلند به گوش می رسند

رایج ترین علامتی که نشان از سندروم وستیبولار دارد چیست؟

رایج‌ترین و بارزترین علامت سندروم وستیبولار، سرگیجه است. سرگیجه، یک احساس ناپایداری و تغییر در تعادل است که ممکن است همراه با احساس چرخش یا حرکت نیز باشد. برخی افراد ممکن است احساس کنند که دنیا در اطراف آنها در حال چرخش است، در حالی که برخی دیگر ممکن است احساس کنند که خود آنها در حال چرخش هستند.

این حس سرگیجه می‌تواند همراه با سایر علائمی نظیر تهوع، استفراغ، تعادل ضعیف، و در برخی موارد، شنوایی ضعیف همراه باشد. همچنین ممکن است باعث کاهش توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزمره شود. این علائم ممکن است به تدریج ظهور کنند یا ناگهانی رخ دهند و ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت یا حتی چند روز به طول بیانجامد.

به هر حال، هرگونه سرگیجه مداوم یا شدید باید به عنوان یک وضعیت پزشکی اورژانسی در نظر گرفته شود و باید در اسرع وقت با پزشک مشورت شود.

وجود سرگیجه ها را جدی بگیریم

از آنجایی که وجود سرگیجه ها به این معنا پنداشته می شود که فرد دارای افتادگی فشار می باشد و یا خستگی و استرس های روزمره ی زندگی این افراد را دچار این سرگیجه های پی در پی کرده است و اغلب برای مداوای آن به پزشک مراجعه نخواهد شد، در نتیجه می توان گفت که وجود این سندروم در این افراد تشخیص داده نمی شود، از این رو توصیه می شود وجود این سرگیجه ها و همچنین علائم دیگر که در قبل تر به آنها اشاره شد را جدی گرفته و هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نموده و برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد.

آیا علائم ناشی از وستیبولار به خودی خود رفع خواهند شد

به طور معمول علائم ناشی از وستیبولار به خودی خود رفع خواهند شد و نیازی به درمان به خصوصی نیست اما باید دانست که بر طرف شدن علائم در همه ی افراد نمی تواند به خودی خود صورت گیرد و مشاهده شده است که این علائم در برخی از افراد به مرور زمان حاد تر خواهند شد و نیاز است تا برای درمان آن حتما به پزشک متخصص مراجعه شود چراکه همانطور که قبل تر به آن اشاره کردیم وستیبولار می تواند عوارضی همچون کم شنوایی را به همراه داشته باشد که نیاز است هرچه سریع تر به درمان آن پرداخت. لازم به ذکر است که علائم موجود در سندرم وستیبولار می تواند بر فعالیت های روزانه ی افراد تاثیر گذارد، علائمی همچون سرگیجه می تواند سبب دشوار ساختن حفظ تعادل و انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن شود .

عفونت ها و ابتلا به وستیبولار

عفونت‌ها می‌توانند باعث بروز اختلال در سیستم وستیبولار گوش و ایجاد علائم مرتبط با سندروم وستیبولار شوند.

یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مرتبط با این مسئله، وستیبولار نوریت است، که یک التهاب عصبی است و در نتیجه عفونت ویروسی یا ایمنی بدن رخ می‌دهد. این بیماری باعث ایجاد سرگیجه شدید می‌شود که ممکن است چندین روز به طول بیانجامد.

عفونت‌های مرتبط با سیستم گوش می‌تواند شامل اتیت میانی (عفونت گوش میانی) و مننژیت (التهاب پوسته مغز) باشد. هر دو این بیماری‌ها می‌توانند باعث ایجاد علائم سندروم وستیبولار شوند، اگرچه آن‌ها معمولاً همراه با علائم دیگری مانند درد گوش یا تب (در مورد اتیت میانی) یا سردرد شدید، تب، و ناراحتی عمومی (در مورد مننژیت) هستند.

هرگونه عفونت گوش یا علائم مرتبط با سندروم وستیبولار باید به طور جدی در نظر گرفته شود و با پزشک مشورت شود. درمان عفونت می‌تواند شامل استفاده از داروهای ضد عفونی، داروهای کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب، و/یا داروهای ضد تهوع برای کنترل علائم سرگیجه باشد.

درمان سریع و به موقع را جدی بگیریم

باید دانست که درمان به موقع این اختلالات وستیبولار می تواند سبب رفع شدن علائمی همچون سرگیجه های مداوم، دردهای موجود در گوش، حالت تهوع های گاه و بیگاه و دیگر علائم ناخوشایند این عارضه شود. در نتیجه درمان هرچه سریع تر این عارضه را باید جدی گرفت و در صورت وجود کاهش شنوایی لازم است که در درجه ی اول از اینکه دلیل این کم شنوایی چیست اطمینان حاصل نمود و بعد برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد .

حفظ تعادل و اهمیت آن برای افراد

می توان گفت که راه ارتباطی که بین گوش داخلی و مغز انسان وجود دارد سبب می شود که فرد بتواند بر حفظ نعادل خود کنترل داشته باشد. حال اگر اختلالی در عملکرد این قسمت به وجود آید می تواند به بهم خوردن حفظ تعادل فرد منجر شود. می دانیم که از دست دادن حفظ تعادل می تواند سبب افتادن افراد شود و از آنجا که این اتفاق می تواند در هر ساعاتی از شبانه روز و در هر مکانی که فرد در آنجا حضور دارد صورت گیرد در نتیجه می تواند عواقب بدی برای افراد مانند شکستگی در قسمتی از بدن داشته باشد. در صورت مواجه شدن با همچین مشکلاتی لازم است تا تست های تعادل برای افراد در نظر گرفته شود .

ابتلا به وستیبولار برای چه مشاغلی می تواند حادثه آفرین باشد

سندروم وستیبولار باعث ایجاد سرگیجه و مشکلات تعادلی می‌شود که می‌تواند تاثیر منفی برای افرادی داشته باشد که در مشاغلی که نیاز به تعادل دقیق، هماهنگی دست و چشم، یا تمرکز بالا دارند.

به عنوان مثال، افرادی که در مشاغل پیچیده رانندگی کار می‌کنند، مانند رانندگان ترانزیت، کامیون‌داران، یا رانندگان اورژانس ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند. سرگیجه و تعادل ضعیف می‌تواند احتمال تصادف را افزایش دهد.

همچنین، افرادی که در مشاغلی کار می‌کنند که نیاز به حرکت در ارتفاعات دارند، مانند کارگران ساختمانی، تکنسین‌های برق، یا پیکان‌بان‌ها نیز ممکن است در معرض خطر باشند. از دست دادن تعادل در این مشاغل می‌تواند باعث حوادث جدی و خطرناک شود.

در حالتی که شغل شخص نیاز به تمرکز بالا دارد، مانند پزشکان، مهندسین، یا پیلوت‌ها، سندروم وستیبولار می‌تواند عملکرد را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است باعث خطاهای کاری شود.

به همین دلیل، اگر شخصی در این مشاغل احساس سرگیجه می‌کند یا علائم دیگری از سندروم وستیبولار را تجربه می‌کند، باید فوراً با یک پزشک مشورت کند.

آیا تاثیر وستیبولار بر شنوایی افراد می تواند دائمی و ماندگار باشد؟

آیا تاثیر وستیبولار بر شنوایی افراد می تواند دائمی و ماندگار باشد

سیستم وستیبولار در گوش درونی قرار دارد که همچنین مکانی برای شنوایی است. به همین دلیل، برخی از اختلالات وستیبولار ممکن است بر شنوایی تأثیر بگذارند. در بعضی افراد، این تأثیر ممکن است موقت باشد و با درمان اصلی بهبود یابد، در حالی که در برخی از دیگران، این تغییرات در شنوایی ممکن است دائمی باشند.

منیره یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند تأثیر منفی بر شنوایی داشته باشد و باعث تغییرات دائمی در شنوایی برخی از افراد شود. این بیماری ناشی از تجمع مایع در گوش درونی است و علاوه بر سرگیجه، می‌تواند باعث نویز در گوش (تیتانوس) و کاهش شنوایی بشود.

وستیبولار نوریت نیز می‌تواند تأثیر بر شنوایی داشته باشد، اما معمولاً این تأثیرات موقت هستند و با بازیابی از بیماری اصلی بهبود می‌یابند.

به همین دلیل، اگر شخصی کاهش شنوایی را تجربه می‌کند و علائمی از اختلال وستیبولار دارد، باید با یک پزشک مشورت کند. درمان ممکن است شامل داروها، تغییرات در سبک زندگی، یا در بعضی موارد، جراحی باشد.

اهمیت گوش و سیستم شنوایی برای افراد

برخلاف آنچه عموم مردم بر آن باور دارند گوش ها تنها وسیله ای برای شنوایی نیستند و ارتباط آن با مغز پیچیده تر از آن چیزی است که در تصور این افراد وجود دارد، حفظ تعادل فرد، سلامت بینایی و… از جمله چیزهایی هستند که به ساختار گوش و شنوایی بستگی دارد در نتیجه نیاز است هر عاملی که می تواند ریسکی بر سلامتی شنوایی محسوب شود را مورد بررسی قرار داد چراکه اختلالات شنوایی می تواند علاوه بر سلامت شنوایی بر زندگی فردی افراد نیز تاثیر گذار باشد. مهم نیست که شما چند سال دارید، اختلالات شنوایی بر تمامی جوانب زندگی شما اثرات منفی خواهد گذاشت و از آنجایی که سندروم وستیبولار می تواند خطری برای سلامت شنوایی محسوب شود نیاز است که هرچه سریع تر نسبت به رفع آن اقدامات لازم را انجام داد و به هیچ وجه وجود آن را بی اهمیت و موقتی نپداشت .

سندروم وستیبولار یکی دیگر از عوامل کاهش میزان شنوایی

کاهش شنوایی به دلایلی مختلفی می تواند پدید آید که در مبحث علت انواع کم شنوایی یاز است که به اختلالاتی که ریشه در سندروم وستیبولار دارد نیز اشاره شود، این کاهش شنوایی در هر فرد می تواند متفاوت باشد و به طور معمول بعد از گذشت مدت زمانی کوتاه میزان شنوایی از دست رفته دوباره به فرد باز خواهد گشت اما باید توجه داشت که همیشه اینطور نخواهد بود.

تست های سرگیجه برای درک بهتر سندروم وستیبولار

برای تشخیص دقیق سندروم وستیبولار، پزشکان ممکن است از مجموعه‌ای از تست‌ها استفاده کنند که می‌توانند به شناسایی علت سرگیجه و مشکلات تعادل کمک کنند. برخی از این تست‌ها عبارتند از:

آزمون هالپایک: این آزمون کلینیکی ساده سرگیجه بنیادی را تشخیص می‌دهد، که ناشی از کریستال‌های سقوطی در قنات‌های شنوایی وستیبولار است. پزشک سر شما را به سرعت به عقب و به یک طرف حرکت می‌دهد و برای علائمی مانند چشمک زدن ناخودآگاه (نیستاگموس) نگاه می‌کند.
رومینگ تست: این تست عملکرد سیستم وستیبولار را بررسی می‌کند با استفاده از یک تکنیک به نام رومینگ، که تغییرات فشار گوش میانی را ایجاد می‌کند.
تست VNG (Videonystagmography) یا ENG (Electronystagmography): این تست‌ها حرکت چشم را بررسی می‌کنند و به پزشکان کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا سرگیجه ناشی از مشکلات گوش درونی است یا نه.
آزمایش امپدانس یا تیمپانومتری: این تست عملکرد گوش میانی را بررسی می‌کند و به شناسایی مشکلاتی کمک می‌کند که ممکن است علائم سندروم وستیبولار را تقلید کنند، مانند عفونت گوش میانی.
تست‌های شنوایی: این تست‌ها برای بررسی عملکرد شنوایی استفاده می‌شوند، زیرا برخی از اختلالات وستیبولار ممکن است بر شنوایی تاثیر بگذارند.
MRI یا CT scan: این تصویربرداری‌ها ممکن است استفاده شوند تا پزشک بتواند ساختار گوش درونی و مغز را بررسی کند و بررسی کند که آیا هستند وضعیت‌های پاتولوژیک مانند تومورها که می‌توانند علائم سندروم وستیبولار را ایجاد کنند.

این تست‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا علت سرگیجه و مشکلات تعادل را شناسایی کنند و بهترین راه حل برای درمان را پیشنهاد دهند.

برای افرادی که دچار مشکلات ناشی از عدم حفظ تعادل هستند، تست ها و آزمایش هایی در نظر گرفته می شود تا بتوانند برای رفع آن اقدامات لازم را انجام دهند در نتیجه باید دانست که تست سرگیجه چیست و در چه مراکزی این تست ها قابل انجام هستند، این تست ها مشخص کننده ی این امر هستند که آیا مشکلات سرگیجه و حفظ تعادل به گوش داخلی مرتبط می باشد یا خیر، که انجام آن را در کلینیک های معتبر مشاهده می شود .

آزمون های شنوایی راه رهایی از سندروم وستیبولار

بدون شک برای پاسخ به این سوال که راه تشخیص وستیبولار چیست باید گفت که آزمون های مختلفی برای تشخیص میزان وستیبولار وجود دارد، که از جمله مهم ترین آنها می توان به آزمایشات شنوایی اشاره کرد. چرا که گوش داخلی هم وظیفه ی شنوایی و هم وظیفه در حفظ تعادل دارد و در صورتی که اختلالی در آن پدید آید سلامت فرد از جنبه های مختلف مورد تهدید قرار می گیرد. از این رو انجام آزمایشات و تست های شنوایی و گفتاری برای افراد تجویز می شود. باید دانست که گاهی تنها انجام این آزمایشات برای تشخیص دقیق پزشک کافی نخواهد بود و نیاز است آزمایشات متعدد دیگری در این خصوص صورت گیرد، که پیشنهاد ما به شما این است که در صورت نیاز به انجام این آزمایشات صبور بوده و ممانعتی نسبت به انجام آنها نداشته باشید .

سوالات متداول در رابطه با وستیبولار

آیا وستیبولار قابل درمان است؟

بله، بسیاری از اختلالات وستیبولار قابل درمان هستند. درمان به نوع خاص اختلال، شدت علائم، و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد. برخی از راه‌های رایج درمان عبارتند از:

داروها: برخی داروها می‌توانند کمک کنند تا علائم سرگیجه و تهوع کنترل شود. داروهای ضد التهاب نیز ممکن است برای کاهش التهاب در ناحیه گوش درونی مفید باشند.
تغییرات در سبک زندگی: برخی تغییرات ساده مانند اجتناب از حرکات یا فعالیت‌هایی که سرگیجه را تشدید می‌کنند، یا افزایش استراحت و خواب کافی می‌تواند به مدیریت علائم کمک کند.
فیزیوتراپی: درمان وستیبولار فیزیوتراپی می‌تواند به بهبود تعادل و کاهش سرگیجه کمک کند. این نوع درمان معمولاً توسط یک فیزیوتراپیست انجام می‌شود که تمرینات خاصی را برای تقویت سیستم تعادل بدن طراحی می‌کند.
جراحی: در برخی موارد که داروها یا تغییرات در سبک زندگی کافی نیستند، یا در صورت وجود یک حالت پزشکی خاص که نیاز به درمان دارد (مانند یک تومور گوش درونی)، جراحی ممکن است لازم باشد.

همواره مشاوره با یک پزشک یا متخصص سلامتی است که به شما در تشخیص و انتخاب بهترین روش درمان کمک می‌کند. هرگز نباید سعی کنید که بدون مشاوره با یک متخصص سلامتی، خود را درمان کنید.

چه عواملی منجر به اختلال سیستم وستیبولار می شود؟

سیستم وستیبولار ممکن است به دلیل مجموعه‌ای از عوامل اختلال کند. برخی از عوامل شایع عبارتند از:

عفونت‌ها و التهابات: عفونت‌ها یا التهاب در گوش درونی (مثل وستیبولار نوریت یا لابیرنتیت) می‌تواند سبب اختلال در سیستم وستیبولار شود.
اختلالات سیستم عصبی: برخی از اختلالات مغز و سیستم عصبی مانند سکته مغزی، مالتیپل اسکلروزیس (MS)، و میگرن می‌توانند بر سیستم وستیبولار تأثیر گذارند.
بیماری منیر: این بیماری ناشی از تجمع مایع در گوش درونی است که می‌تواند سبب علائم مانند سرگیجه، نویز در گوش، و کاهش شنوایی شود.
کریستال‌های اضافی در قنات‌های شنوایی: این حالت، که به طور عمومی به نام سرگیجه موقعیتی بنیادی (BPPV) شناخته می‌شود، ناشی از وجود کریستال‌های کلسیم اضافی در قنات‌های شنوایی گوش درونی است.
تومورها: برخی تومورها مانند شوما گوش درونی (نویرومای وستیبولار) می‌توانند بر سیستم وستیبولار تأثیر بگذارند.
مصرف برخی داروها: برخی داروها می‌توانند به صورت موقتی یا دائمی بر سیستم وستیبولار تأثیر بگذارند.

لطفاً توجه داشته باشید که این فهرست جامع نیست و علائم سیستم وستیبولار ممکن است به دلیل دیگر شرایط پزشکی نیز بروز کند. اگر شما یا کسی که می‌شناسید، علائمی مانند سرگیجه یا مشکلات تعادل دارد، باید با یک متخصص سلامتی مشورت کنید.

آیا اضطراب می تواند باعث مشکلات وستیبولار شود؟

سطوح بالا از استرس و اضطراب اغلب با اختلال عملکرد همراه است

کلینیک سمعک قلهک